محمّد رسول‌الله صلّی‌الله‌علیه‌وسلّم آخرین پیامبر و خاتم‌النبیین (بخش پنجم)

  محمّد رسول‌الله صلّی‌الله‌علیه‌وسلّم آخرین پیامبر و خاتم‌النبیین

(بخش پنجم)

مقایسه‌ای میان سیره نبوی و سیره دیگر انبیا
مقتضای حکمت خداوندی همین بود که سیرۀ نبوی همواره مصون و محفوظ بماند و به آسانی در دسترس علاقه‌مندان و پیروان قرار گیرد. جایگاه این حکمت زمانی بیشتر روشن می‌شود که شخصی سیرۀ رسول‌اکرم،‌ صلّی‌الله‌‌علیه‌وسلّم، را با سیرۀ سایر پیامبران مقایسه کند، آن‌گاه می‌بیند که سیره‌های انبیای پیشین چگونه در بحبوحۀ حوادث تلخ و خونین تاریخی و تاریکی‌‌های جهل و غفلت مفقود شده است، اما سیرۀ پیامبر اسلام کاملاً مصون و محفوظ مانده است. دلیلش روشن است، زیرا رسالت آنها برای یک مقطع زمانی خاص بود و تا زمانی که مردم بر عمل به سیرت و فرامین آنها مکلف بودند، حفاظت از آن لازم بود، و وقتی این تکلیف برداشته شد، نیازی به حفظ و نگهداری باقی نماند. در این خصوص کافی است زندگانی حضرت عیسی، علیه‌السلام، را بررسی نماییم. ایشان آخرینِ پیامبر قبل از حضرت محمّد،‌ صلّی‌الله‌‌علیه‌وسلّم، است. ملتی که خود را به ایشان منسوب می‌کند در علم‌گرایی و نویسندگی شهرت دارد و در دوستی و محبت به حضرت مسیح و مدح و ارادت به ایشان، تا سرحد غلو و افراط پیش رفته، چنان که ایشان را به مرتبۀ خدایی رسانده است؛ امّا مع‌الوصف این ملت آنچه را که به‌عنوان اقوال و سیرت حضرت مسیح معرفی می‌کند، مطالب مختصری است که به هیچ وجه نمی‌توان آن را سرمشق یک زندگی دینی قرار داد یا بر اساس آن جامعۀ فاضله‌ای را به‌وجود آورد. تا چندی پیش جهان مسیحیت بر این باور بود که «عهد جدید/ انجیل» محتوی سه سال اخیر زندگی و سیرۀ حضرت مسیح است، امّا اخیراً محققان و صاحب‌‌نظران به این نتیجه رسیده‌اند که در عهد جدید/ انجیل تذکرۀ بیش از پنجاه روز از حیات حضرت مسیح وجود ندارد. و اما واقعیت سیرۀ دیگر پیامبران و شخصیت‌های بزرگ ادیان گذشته از این قرار است که شرح‌حال و وقایع زندگی آنان در زیر آوار‌های تاریخ پنهان شده است و آنچه از احوال زندگی آنان روایت و نقل می‌شود، ازآن‌جاکه حلقه‌های اصلی و اساسی آن مفقود است، ارزشی تاریخی چندانی ندارد و سیرۀ دقیق و روشنی تلقی نمی‌شود، لذا قابل تقلید و پیروی نیست. در حال حاضر نیز هیچ راهی برای جست‌وجو و کشف سیرۀ دقیق و کامل آنان وجود ندارد. به‌راستی که مقتضای حکمت الهی نیز همین بوده است، زیرا بسیاری از الگوها و نمونه‌ها دارای عمری طبیعی و محدودی هستند و هرگاه عمرشان به پایان برسد، ضرورتی برای محفوظ ماندن آنها باقی نمی‌ماند؛ ولی آنچه مورد نیاز دائم بشر است، در هر حال محفوظ و باقی می‌ماند و استمرار می‌یابد و هر زمان برگ‌وبار می‌دهد و تعالی و انتشار می‌یابد.